‘Alternatieve beleggingen zijn er ook voor Jan met de pet’

Hanssens schreef eerder al het boek Beleggen in turbulente tijden, maar bleek dus nog niet uitgeschreven te zijn. ‘Het viel me op dat de meeste Nederlandstalige beleggingsboeken focussen op traditionele beleggingen, zoals aandelen en obligaties. Over alternatieve beleggingen was amper iets te vinden.’ Aangezien het een complex en breed onderwerp is, besloot hij een ervaren compagnon de route te zoeken.

‘Zo kwam ik bij Gertjan terecht, die veel wist over beleggen in onder meer wijn en whisky.’ Samen gingen ze aan de slag en bouwden het boek op rond ‘drinkables, wearables & collectables’. ‘We kenden elkaar nog niet, maar door onze gedeelde passie was er al snel een klik’, aldus Verdickt. VFB sloot aan voor een kennismaking met de wereld van niet-beursgenoteerde beleggingen.

Onze doorsneelezer is een verknochte aandelenbelegger. Waarom zou die alternatieve beleggingen moeten overwegen?

Jürgen Hanssens Academische studies tonen aan dat je het risico van een klassieke aandelenportefeuille kan verlagen door die aan te vullen met beleggingen in pakweg Lego of wijn. Er bestaat dus een negatieve correlatie tussen aandelen en alternatieve beleggingen.

Gertjan Verdickt We koppelen bovendien elke soort alternatieve belegging aan een traditionele tegenhanger. Voor wijn, whisky en handtassen is dat dan het aandeel LVMH. Zo schetsen we voor aandelenbeleggers wat het te verwachten rendement van zo’n belegging is en waar dat vandaan komt. Dat helpt hen tot nieuwe inzichten te komen over de onderliggende goederen van de bedrijven waarin ze beleggen.  

Speelt het fun-gehalte ook een rol?

Hanssens Absoluut. Veel mensen investeren in verzamelobjecten omdat ze er een passie voor hebben en er plezier aan beleven. Dat is vergelijkbaar met stockpicking. Je kan makkelijk passief beleggen, maar veel mensen beleven plezier aan het uitkiezen en opvolgen van aandelen. Het aspect plezier mag dus niet onderschat worden.

Wat zijn valkuilen bij dit soort beleggingen?

Hanssens De soms geringe liquiditeit is het belangrijkste risico bij veel alternatieve beleggingen. Op pakweg de Amerikaanse beurs ligt de verhandelbaarheid zeer hoog, je kan er elke dag makkelijk aandelen kopen en weer verkopen. Probeer je echter pakweg een kunstwerk te verkopen, dan zal dat over het algemeen meer tijd vragen.

De kosten bij aan- en verkoop liggen ook een pak hoger dan bij traditionele beleggingen. Bij het Belgische veilinghuis Sylvie’s ligt de verkoopcommissie bijvoorbeeld rond 6 à 10 procent en de aankoopcommissie tussen 15 en 20 procent. Daarnaast zijn er nog bijkomende kosten, zoals verzekeringen, als je verzamelobjecten thuis bewaart. Beleggers die in horloges investeren, moeten dan weer rekening houden met onderhoudskosten.

Verdickt We spreken hier over ‘volatility laundering’. Je kan vrij gemakkelijk het risico van dergelijke beleggingen onderschatten, omdat er vrij weinig handel in is. Daardoor lijkt het alsof hun prijzen weinig schommelen. Dat is een van de zaken waar we uitdrukkelijk op wijzen in het boek. De rendementen die getoond worden in de media zijn vaak te rooskleurig. Vaak halen de uitzonderlijke succesverhalen het nieuws. Dat zorgt voor een vertekend beeld.

Zijn alternatieve beleggingen niet enkel weggelegd voor specialisten of mensen met een grote portefeuille?

Verdickt Bij de grote Amerikaanse spelers zoals pensioen- en hefboomfondsen steeg het percentage aan reële activa in hun portefeuille de laatste tien jaar enorm. In het boek leggen we uit dat mensen niet enkel moeten denken aan pakweg de grote kunstwerken, zoals de Da Vinci's van deze wereld, die voor miljoenen verkocht worden. Buiten die absolute toppers bestaat nog een enorm grote, groeiende markt. Wij willen duidelijk maken dat ook Jan met de pet kan meesurfen op die trend. Overigens, een aandeel van Lotus Bakeries kost nu 10.000 euro. Hoe toegankelijk is dat nog? Voor die prijs kan je pakweg 100 flessen belegbare Italiaanse topwijn kopen.

Hanssens We richten ons op de gemiddelde Vlaming die zijn portefeuille wil diversifiëren en een passie heeft voor een bepaald object. Daarom geven we in ons boek bij elke belegging die we bespreken een minimumbudget mee. Bij horloges gaat het om een paar duizenden euro’s, bij Lego kan je al sets op de kop tikken vanaf ongeveer 50 euro en mooie rendementen realiseren.

De rendementen van klassieke beleggingen als aandelen en obligaties zijn uitgebreid gedocumenteerd. Hoe zit dat bij alternatieve beleggingen?

Verdickt Er zijn grote verschillen tussen de diverse categorieën. We bespreken in het boek elf objecten, dus je ziet elf verschillende algemene rendementen. In de conclusie bespreken we wat voor ons de winnaar is qua financieel rendement. Dat blijkt  whisky te zijn, met een gemiddeld jaarlijks brutorendement van 17,5 procent. Over de periode die we onderzochten, is het de enige belegging die aandelen kon kloppen. Ook andere ‘drinkables’ zoals wijn (10,03% bruto) doen het goed. Bij wijn zijn de kosten, voor onder meer opslag en verzekering, bovendien vrij laag.

Edelmetalen presteren ook vrij goed met een gemiddeld jaarrendement van 9,9 procent. Daarnaast is ook Lego met 8,8 procent het vermelden waard. Algemeen geef ik aan mijn studenten voor aandelen de ‘8-20 regel’ mee, 8 procent rendement en 20 procent volatiliteit. Bij alternatieve beleggingen ligt dat dus in de buurt.

Hanssens Gemiddeld liggen de nettorendementen, onder meer door de kosten, bij sommige andere alternatieve beleggingen een stuk lager. Goed spreiden blijft daarom belangrijk. Het draait bij dit soort beleggingen voor de meeste mensen niet enkel om de financiële returns, het ‘emotionele dividend’ speelt ook een rol.

Wat moeten onze lezers zich daarbij inbeelden?

Hanssens Volgens mij kan je het best enkel beleggen in alternatieve investeringen als je  geïnteresseerd en gepassioneerd bent door een bepaald object. Je moet er echt interesse in hebben en opvolgen wat speelt in de markt. Als je die passie en interesse ontbreekt, denk ik dat de kans groot is dat je die belegging na een paar jaar uit het oog verliest.

Het is quasi onmogelijk om de intrinsieke waarde van alternatieve beleggingen te bepalen. In tegenstelling tot bij aandelen zijn er geen kasstromen die je kan verdisconteren om de waarde te bepalen. Een groot deel van je rendement komt voort uit de emotionele component, het plezier van met je passie bezig te zijn. Uit onderzoek blijkt dat beleggers hier 2,64 procent rendement aan toeschrijven. Dat is niet tastbaar en moeilijk in monetaire termen uit te drukken, toch is het van groot belang voor veel beleggers. 

Verdickt Het gaat om consumptiegoederen, je kan dus ook genieten van het gebruik. Wie belegt in een kunstwerk kan er ook naar kijken en een horloge kan je dragen. Een aandeel kan je daarentegen niet consumeren. Het gebruik van dit soort beleggingen voegt dus ook een ontastbare meerwaarde toe.

Welke tips en adviezen geven jullie mee aan beleggers die hun eerste stappen in het wereldje willen zetten?

Hanssens Wees realistisch over de rendementen. In de populaire media worden die vaak zeer positief voorgesteld, staar je daar niet blind op. We proberen in ons boek een meer betrouwbaar beeld te geven van die rendementen. Ook de klassieker ‘beleg in wat je kent’, blijft van toepassing. Investeer enkel in zaken die je kent en waar je een passie voor hebt. 

Verdickt Let, zoals bij alle beleggingen, op de kosten. Laat je er ook niet door afschrikken. Bij wijn, whisky en Lego vallen die bijvoorbeeld goed mee. Op de aandelenmarkt is er een beurswaakhond die een oogje in het zeil houdt. Dat bestaat eigenlijk niet bij reële beleggingen. Daardoor is er wat meer ruimte voor oplichterij. Maar je ziet in de praktijk dat veel platformen de nodige due diligence doen en niet iedereen toelaten als verkoper. Het is dus de markt zelf die ervoor zorgt dat er toezicht is.

Waarin beleggen jullie zelf?

Hanssens Ik ben vooral een Lego-fan. Daarom koop ik regelmatig limited edition-sets. Door het beperkte aanbod is de kans groter dat die in waarde zullen stijgen. Aangezien het niet om grote bedragen gaat, is dit soort investering zeer toegankelijk. Bij mij ligt de gemiddelde aankoopprijs rond 50 à 100 euro. Het is wel belangrijk dat je de doos toe laat, anders gaat er direct waarde verloren. Mijn beste rendement behaalde ik met een set van Harry Potter, de prijs ging maal drie. Aangezien het om kleine bedragen gaat, zal ik daar niet rijk van worden. Dat hoeft ook niet, want voor mij is het een beetje een hobby. Ik had ook al missers, zo kocht ik een bouwset die uitkwam naar aanleiding van de Star Wars-film The Force Awakens. Helaas daalde die tegen de verwachting in waarde na het uitkomen van de film.

Verder heb ik nog een kleine verzameling zeldzame munten en wat postzegels. Tijdens corona stegen ook de prijzen van Pokémon-kaarten sterk. Daar ben ik me toen weer in gaan verdiepen, het bleek dat ik enkele mooie exemplaren in mijn collectie had.

Verdickt Er is maar één alternatieve belegging waar ik op inzet, dat is wijn. Dat is de markt die ik nu eenmaal door en door ken. De helft van mijn portefeuille zit in wijn. Verder zit ik ook in de raad van bestuur van twee wijninvesteringsfondsen en doe ik aan consulting voor opstartende fondsen.

Sommige van mijn flessen zijn al 300 procent meer waard, anderen staan licht negatief. Op zich is dat niet belangrijk, want ik ga voor de lange termijn. Bovendien bekijk ik de rendementen niet individueel, maar op portefeuilleniveau.

Je kan het boek met VFB-voordeel kopen via

https://vfb.be/boeken