Belegger ben je voor het leven

Naar aanleiding van de lancering van het nieuwe beleggingsplatform Trends Beleggen Live een bijzondere bijdrage. Eentje die gaat over de essentie van het beleggen. Dat doe je beter voor het leven, of er nu een goed of een slecht beursjaar op komst is.

Er zijn slechts twee heel belangrijke beslissingen rond beleggen. De eerste is er zo snel mogelijk mee te beginnen. De tweede is er nooit mee te stoppen, wat er de eerste jaren ook gebeurt. Ik spreek uit ervaring: de rest komt vanzelf. Als je er met de juiste mindset aan begint en enkele simpele vuistregels hanteert, kan het op de lange termijn niet fout lopen.

Veel te weinig mensen beginnen met beleggen en nog minder mensen houden het vol. Uit een studie van 2018 uit Japan blijkt dat slechts afgerond 8 procent van wie ooit was beginnen te beleggen in aandelen, een kwarteeuw later nog altijd actief belegt. Een vergelijkbaar cijfer (bijna 7%) geldt voor het aantal mensen die ooit begonnen zijn aan de uitdaging om een marathon te lopen en die na tien jaar er minstens eentje gelopen hebben.

Is dat toeval? Voor een stuk wel, maar misschien ook niet. Beide uitdagingen zijn op mentaal gebied sterk vergelijkbaar. Een traject van 42 kilometer lopen, kan niemand van de ene op de andere dag. Zeker niet in combinatie met een job en een gezin. Ook met 100 euro beleggen om er 1.000 euro van te maken, vergt tijd. Op termijn is dat wel haalbaar en veel realistischer dan het op het eerste gezicht lijkt.

Ook ik ben ooit gestart met beleggen. Tot zes maanden daarvoor had ik amper van de beurs gehoord en sloeg ik de financiële pagina in de krant over, ook al studeerde ik economie aan de KU Leuven. Maar dan kwam het vak beleggingsleer op mijn pad en sprak de professor in 1986 de profetische woorden, die mijn leven voor een groot stuk zouden bepalen: ‘Je kunt heel veel theorie verkondigen over beleggen, maar je moet het gewoon doen.’ We werden in groepjes van drie of vier ingedeeld, kregen 100.000 Belgische frank fictief geld en moesten gedurende het academiejaar een minicompetitie spelen, die erin bestond te beleggen in aandelen op de Brusselse beurs.

Een nieuwe wereld ging voor mij open. Ik was er onmiddellijk van in de ban. Ons groepje won de wedstrijd en kreeg het boek ‘Winnen met aandelen’ van professor Roland Van der Elst als prijs. Ik heb het in een weekend uitgelezen. Mijn besluit stond vast: ik zou met mijn spaarcenten beleggen op de beurs.  

Door alle waarschuwingen over hoe gevaarlijk aandelen wel waren, meestal van mensen die het ook maar hadden van horen zeggen, temperde ik nog enigszins mijn enthousiasme. Ook het boek deed me behoedzaam en planmatig mijn eerste aankopen doen. Maar die eerste aankopen waren zo’n instantsucces dat ik al heel snel alle voorzichtigheid overboord gooide en alle basisregels negeerde. Ik ging all-in. Na minder dan zes maanden staken al mijn spaarcenten waar ik zelf aan kon, in aandelen. Het ging geweldig goed en ik begon te zweven.

Het beste dat mij in mijn beleggingscarrière is overkomen, is de oktobercrash van 1987. Op Zwarte Maandag, 19 oktober 1987, maakte de Amerikaanse Dow Jones-index een duik van 508 punten of een verlies van liefst 22,6 procent. Ik verloor in amper twee dagen alle winst die ik in zestien maanden had opgebouwd en voor het eind van het jaar stond ik al op meer dan 15 procent verlies. Mijn droom lag aan diggelen.

Dan kun je twee dingen doen. In paniek verkopen en de beurs voor lange tijd of definitief de rug toekeren, zoals de meerderheid in zo’n geval doet. Of je denkt na, zet alles op een rijtje, beseft dat de basisregels belangrijk zijn en zet toch door. 

VUISTREGELS

Om vol te houden, kun je het best de volgende vuistregels in acht nemen. Ze vormen ook mijn leidraad. Maar hou één ding in het achterhoofd: het grootste financiële verschil maak je door al dan niet te beleggen. Pas in tweede instantie gaat het over actief of passief beleggen, in individuele aandelen, fondsen of trackers.

1. Belegger ben je voor het leven. Tenzij het niet anders kan door een enorme financiële tegenslag, neem je je voor om, zodra je gestart bent, nooit te stoppen. Tijd speelt in het voordeel van de aandelenbelegger. Ik beleg al 38 jaar onafgebroken in aandelen en heb de intentie het tot op mijn sterfbed te blijven doen. Het maakt niet uit of er een goed of een slecht beursjaar op komst is.
2. Stel nooit doelen op de korte termijn. Als je over een of twee jaar al een mooi rendement wil halen, dan is de kans groot dat je het alsnog opgeeft. De rendementen zijn de eerste jaren irrelevant voor je doel op de lange termijn. Is je rendement negatief? Misschien is dat zelfs beter zo.
3. Beleg een vast bedrag op een vast tijdstip. De simpelste beleggingsregel om op de lange termijn succesvol te zijn is een vast bedrag op een vast tijdstip te beleggen. Maak een plan. Als je elke maand 100 euro kan missen, beleg dan elke maand 100 euro. Dat staat los van de prestaties van de beleggingsportefeuille. Stel dat de beurs zwaar zakt, dan kan je meer aandelen kopen. Dat is gunstig voor het doel op de lange termijn, ook al is het onaangenaam op korte termijn.
4. Dividenden zijn superbelangrijk voor de lange termijn. Kortetermijnbeleggers zijn vooral bezig met koerswinsten en vergeten het belang van de dividenden op de lange termijn. Dividenden zijn een vergoeding voor de aandeelhouders door bedrijven die een deel van hun winst uitkeren. Een aandeel dat al heel lang in mijn portefeuille zit, is Coca-Cola. Het is niet bepaald de grootste stijger van het afgelopen decennium op Wall Street. Maar omdat het bedrijf al decennialang elk jaar opnieuw het dividend verhoogt, biedt het huidige dividend van 0,50 dollar per aandeel op jaarbasis mij een brutorendement van 23 procent per jaar op mijn aankoopprijs. Omdat ik het dividend telkens heb herbelegd, bedraagt het totaalrendement op mijn belegging in Coca-Cola nu afgerond 3400 procent, waarvan circa 1400 procent door de koersstijging en afgerond 2000 procent door inkomsten uit dividenden. Dat is een van de fantastische effecten voor wie decennialang blijft beleggen: de magie van de opeenvolgende dividenden. Ze doen elk jaar opnieuw de kassa rinkelen.
5. Bouw je portefeuille in de vorm van een piramide. We zijn pas gestart als belegger en we willen allemaal heel snel, heel veel geld verdienen op de beurs. Voor saaie aandelen als Coca-Cola is geen plaats. We gaan meteen voor bitcoins en voor Nvidia. We proppen er onze portefeuille vol mee. De rendementen kunnen op korte termijn enorm zijn, maar de verliezen ook. Dat soort beleggingen kan nooit rendement op de lange termijn garanderen en verzekeren dat we de eerste doelstelling halen: levenslang beleggen. Daarvoor hebben we een stevig basis nodig van aandelen die al heel lang bestaan, al veel crisissen hebben doorstaan, nog altijd toonaangevend zijn en elk jaar aan hun aandeelhouders denken. Boven op die basis kunnen we los gaan en risico’s nemen. Dat was ook mijn conclusie in 1987: de saaie waarden hielden beter stand, het hippe geweld kreeg de raakste klappen.
6. Beleg met je ogen. De mooie beleggingskansen staan soms voor je neus. Je moet het niet altijd ver zoeken. Mijn eerste grote succes op de beurs was het aandeel Sporthuis Centrum, genoteerd op Amsterdam. Tegenwoordig spreken we over Center Parcs. Ik kwam er aan het begin van mijn beleggingscarrière voor het eerst en was onder de indruk van de formule en het succes ervan. Mijn reflex was om op te zoeken of het bedrijf erachter beursgenoteerd was of niet. Ik kocht meteen een pakket aandelen. Het aandeel verdubbelde een eerste keer en ik verkocht de helft, het verdubbelde nog eens en ik verkocht de rest.
7. Winst of verlies mag nooit je handelen bepalen. De vorige vuistregel had ik goed toegepast, maar ik zondigde tegen deze. Ik verkocht in twee keer, maar enkel op basis van de koers. De koersbewegingen op zich zijn geen reden om te handelen, al doen de meeste beleggers dat toch. ‘Van winst nemen is nog nooit iemand armer geworden’ wil het gezegde. Het hangt ervan af over welke winst het gaat. Wie bij de eerste verdubbeling van aandelen als Argenx of Lotus Bakeries heeft verkocht, heeft duizenden procenten winst laten liggen. Vandaar het belang van de volgende vuistregel.
8. Noteer waarom je een bepaald aandeel, fonds of tracker koopt. Het lijkt het allemaal complexer te maken door telkens te noteren waarom je een aankoop doet. Maar het faciliteert het handelen achteraf enorm. Ik probeer voor mezelf zo helder mogelijk te omschrijven waarom ik tot een aankoop overga. Toets regelmatig af of die argumenten nog gelden, bijvoorbeeld als resultaten worden bekendgemaakt. Is dat niet langer het geval, dan zal ik de positie verkopen. Met winst of met verlies, dat maakt niet uit. Blijven de argumenten gelden, dan kan die positie jaren in portefeuille blijven. Zelfs als er verlies is of als de koers fors is opgelopen. Ik zal enkel de positie wat verkleinen als het gewicht in de portefeuille te groot geworden is.