Interview met Olivier Marquet over het Towards Sustainability-label: “Er was een wildgroei aan duurzaamheidsclaims”

Met Towards Sustainability staat ons land aan de wieg van één van de meest toonaangevende labels voor financiële producten in Europa. Van spaarrekeningen over pensioenproducten en beleggingsfondsen tot etf’s, via de website van het label kan je op zoek naar een gelabeld product dat bij jou past. Maar wat betekent het precies als je belegging dit label draagt? Olivier Marquet, onafhankelijk voorzitter van de raad van bestuur van Towards Sustainability, geeft een inzicht in het ontstaan van het label. De voormalige topbankier bij onder meer BBL, ING en Triodos België werpt tegelijk een blik op de toekomst.

 “Het label is eind 2019 geïntroduceerd, na ongeveer anderhalf jaar van voorbereidend onderzoek,” aldus Marquet, die de laatste twintig jaar zijn sporen verdiende in de wereld van duurzaam bankieren. “Eigenlijk waren er op dat moment twee krachten aan het werk. Aan de ene kant was er een wildgroei aan fondsen die duurzaamheid claimden zonder dat die claims echt gefundeerd waren. Daar kwam heel wat kritiek op vanuit het middenveld. Voor een deel was die kritiek terecht: greenwashing is nog altijd een probleem. Dat komt voor een deel omdat 'duurzaamheid' geen unieke definitie heeft. Het is een thema met veel aspecten, dat ook constant evolueert. Dit zorgt voor verwarring bij beleggers, aangezien het vaak niet duidelijk is hoe en waarom een financieel product als duurzaam wordt beschouwd.”

“Aan de andere kant kwam zo’n vijf jaar geleden meer en meer vraag vanuit de overheid om de financiële sector te verduurzamen,” verduidelijkt Marquet. “Ik was een tiental jaar geleden al spreker op een hoorzitting in de Senaat rond duurzaam beleggen. Ik was er toen al van overtuigd dat een privé-initiatief veel flexibeler zou zijn dan een vanuit de overheid opgelegd label. Een relatief kleine ploeg met experten kan veel sneller aanpassingen doorvoeren. Dat is nodig voor een thema dat zo snel evolueert.  Daarom is 'Towards Sustainability' opgezet. We wilden minimale vereisten voor duurzame financiële producten vastleggen en op die manier beleggers een hulpmiddel bieden bij het zoeken naar duurzame producten.”

“Het was Tom van den Berghe die vanuit de bankenkoepel Febelfin het voortouw nam. Hij bracht verschillende spelers uit de financiële wereld – banken, asset managers en verzekeraars om er enkele te noemen – samen met middenveldorganisaties. De bedoeling van die eerste bijeenkomsten was om minimumcriteria op te stellen. Die criteria moesten aan de ene kant breed gedragen worden, maar aan de andere kant ook ver genoeg gaan. Ik denk dat die evenwichtsoefening goed gelukt is.”

Evolutie

“Dat is het unieke aspect aan het Towards Sustainability-label,” benadrukt Marquet. “We hebben er niet voor gekozen om voor eeuwig een in steen gebeitelde set regels te definiëren. Duurzaamheid is een evolutief concept. Vandaar dat de aanpak enigszins anders is. In plaats van een gedetailleerde lijst met uitgesloten investeringen te definiëren, schetsen we een kader van minimale criteria, dat om de twee jaar herzien wordt.”

“De investeringspolitiek van fondsen die het label aanvragen wordt dan geëvalueerd door een onafhankelijke verificatie ten opzichte van die criteria. Die verificatie gebeurt door een onafhankelijk consortium dat bestaat uit Forum Ethibel, ICHEC Hogeschool en de Universiteit Antwerpen. Soms is sprake van een bepaalde grijze zone. Die grijze zone zorgt er voor dat het evolutieve karakter van duurzaamheid voor een stuk ingebakken zit in onze methodologie. Over sommige aspecten moet het geschiktheidscomité haar oordeel vellen. Zo ontstaat dus een zekere jurisprudentie.”

“Die onafhankelijkheid is heel belangrijk en is verankerd in het label,” benadrukt Marquet. “Towards Sustainability is een aparte, onafhankelijke vzw, die financieel zelf bedruipend is. Daarnaast is  de Raad van Bestuur en het geschiktheidscomité , voorgezeten door Professor Luc Van Liedekerke,  paritair samengesteld uit  vertegenwoordigers van de  financiële wereld en niet- financiële wereld (universiteit, middenveld). Die onafhankelijkheid krijgt ook erkenning: het Franse Novethic, een referentie als het om duurzaam beleggen gaat, heeft veel lof voor onze aanpak.”

Ondergrens

“We verwachten van de fondsen dat ze minstens drie duurzaamheidsstrategieën toepassen. Dat zorgt voor een gezonde ondergrens. Het is nooit de bedoeling geweest van het label om niche van donkergroene fondsen te selecteren. De naam zegt het eigenlijk zelf: we proberen een zo groot mogelijk aantal financiële spelers in een duurzame richting te doen opschuiven. De geleidelijke verstrenging van de criteria bevestigt dat.”  

“Naast de onafhankelijke evaluatie van de investeringsregels is ook de audit een belangrijk aspect. Dat ontbreekt bijvoorbeeld in de huidige Europese regelgeving. Het label kijkt verder dan louter het uitgeschreven investeringsbeleid, maar gaat ook steekproefsgewijs portefeuilles screenen. Daarom ben ik er van overtuigd dat het label zijn nut zal blijven hebben, zelfs als de Europese regelgeving nog strenger wordt.”

“De uitdaging is om ook voor de particulieren een standaardlabel te worden, zoals een bio- of fair trade-label. Op vandaag wordt Towards Sustainability al als norm genomen door Fund of Fund-managers. De duidelijke regels en onafhankelijke screening zou er moeten voor zorgen dat bankiers het label actief in de etalage zetten. Hopelijk wordt het zo ook een kwaliteitsstandaard die particuliere klanten spontaan aanvragen,” besluit Marquet.