Interview met Piet Sanders, ceo bij What’s Cooking?: ‘De hoge voedselprijzen zijn er om te blijven’

Een jaar geleden werd Ter Beke omgedoopt tot What’s Cooking?. Aan de vooravond van die verjaardag zat VFB samen met ceo Piet Sanders om de balans van die verandering op te maken. ‘De naamsverandering is een voltreffer. Voordien gebruikten we doorheen Europa verschillende namen, nu kunnen we één duidelijke naam en visie uitdragen.’

Maar de veranderingen bij de Come a Casa-producent gaan verder dan een cosmetische naamsverandering. Het Lievegemse bedrijf kondigde een radicale nieuwe strategie aan. ‘We zetten volop in op duurzaamheid. Zo moet tegen 2030 minstens 15 procent van onze omzet van vegetarische of plantaardige producten komen.’ Bij de aankondiging tekenden die producten nog maar voor 5 procent van de omzet. ‘We moeten klaar zijn voor de nakende voedingsrevolutie. Mensen eten steeds minder vlees en we moeten ons voorbereiden op de Europese klimaatdoelstellingen. Die evoluties zijn onvermijdelijk. Als voedingsbedrijf kan je niet blijven stilzitten.’

What’s Cooking? kondigde nog een reeks concrete duurzaamheidsdoelstellingen aan. ‘Tegen 2030 willen we ons waterverbruik met 30 procent verlagen en onze CO₂-uitstoot halveren.’ Op kortere termijn wil het bedrijf dit jaar nog volledig overschakelen op groene stroom en de voedselverspilling in zijn fabrieken met 20 procent terugdringen.

Kortom, genoeg redenen om samen te zitten en in de potten te kijken bij What’s Cooking?. VFB schoof met grote honger aan tafel voor een gesprek over de transformatie van het bedrijf, de overgang naar een meer plant-based dieet en de gevolgen van de klimaatverandering op onze voeding en de voedselprijzen.

In maart 2023 werd Ter Beke omgedoopt tot What’s Cooking?. Hoe evalueert u een jaar later de uitrol van de nieuwe strategie?

Piet Sanders We waren ervan overtuigd dat het nodig was zowel onze naam, als onze strategie om te gooien. Daarbij was het de bedoeling open te zijn en het bedrijf aan te passen aan wat er in de wereld gebeurt. We brengen dat nieuwe verhaal ook zeer proactief naar onze klanten en medewerkers. Met succes. We merken intern en extern dat mensen steeds minder spreken over Ter Beke en mee zijn met het verhaal van What’s Cooking?.

De nieuwe naam raakt ingeburgerd, ook internationaal?

Sanders Absoluut. De naam Ter Beke werd voornamelijk in België gebruikt. Doorheen Europa gebruikten we een negental bedrijfsnamen, elk met een eigen logo. We vormden dus nog geen goed herkenbare groep. Met de nieuwe naam kunnen we ons beter naar internationale retailers profileren als één groep met één duidelijke strategie. Dat heeft veel onduidelijkheid weggehaald bij zowel onze klanten als bij onze medewerkers. Zij kunnen het bedrijf nu voorstellen als een internationale groep met een duidelijk profiel. De naamsverandering was dus een schot in de roos. 

Welke winstdoelstellingen mogen beleggers verwachten?

Sanders Het blijven onzekere tijden. Dat maakt het moeilijk concrete vooruitzichten te geven. Wij pinnen ons dus niet vast op specifieke cijfermatige doelstellingen.

Zoals ik al zei bij de presentatie van de jaarresultaten: we hebben vertrouwen in de toekomst. Onlangs deden we nog een herfinanciering. Daarom hebben we er het volste vertrouwen in dat we onze plannen vlot verder kunnen uitrollen.

Wat moeten onze lezers onthouden van die resultaten?

Sanders Dat de cijfers een goed herstel aantonen, met een mooie winststijging. Daarbij hebben we er alle vertrouwen in dat we onze doelen tot 2030 kunnen realiseren. We willen ook verder inzetten op organische groei, waar we in het verleden misschien iets meer naar overnames keken.

Beleggers reageerden enthousiast op de cijfers, de koers schoot zelfs 20 procent hoger. Deelt u dat enthousiasme of blijft u toch eerder voorzichtig?

Sanders Natuurlijk zien we die stijgende beurskoers graag, maar we blijven daar redelijk kalm bij. Het houden hier de hele tijd de beurskoers in de gaten. Wij concentreren ons vooral op de uitrol van onze strategie. Als we dan toch naar de beurkoers kijken, valt het op dat we nog altijd tegen een lage multiple noteren, zeker in vergelijking met het verleden.

Kostenbesparingen en prijsverhogingen speelden een belangrijke rol in de resultaten. Is daar in de toekomst nog ruimte voor?

Sanders In het verleden was er een sterke focus op kostenbesparingen. Nu houden we de kosten scherp in het oog, maar geven we ook veel aandacht aan efficiëntiewinsten, zowel operationeel als organisatorisch. Dat doen we door nog meer processen te uniformiseren, te digitaliseren en te automatiseren. Daar zien we dus nog substantiële effecten in de toekomst.

De retail bepaalt als enige de prijs in het winkelrek. Wij willen vooral onze gestegen kosten fair doorrekenen, zeker voor grondstoffen en lonen. Die waren behoorlijk extreem. We moeten dat blijven doorrekenen in het belang van ons bedrijf, ook al is dat niet altijd makkelijk. Zo houden we ruimte over voor innovatie en investeringen.

Hoe evolueren de prijzen van jullie grondstoffen?

Sanders Die blijven oplopen. In vier jaar is de prijs van tomaten meer dan verdubbeld. De productie van Spaanse tomaten is door de droogte bijvoorbeeld met 2,5 miljoen ton teruggevallen. Dat zal voor nog meer prijsdruk zorgen. Vandaar dat wij ook voortdurend op zoek zijn naar alternatieven.

De prijzen van varkensvlees liggen dan weer twee keer zo hoog als twee jaar geleden. Als je ziet wat er gebeurt met de varkensstapel in Europa, dan moet ik daar geen tekeningetje bij maken. 

Het dividend steeg met 7 procent tot 4,28 euro per aandeel. Wat mogen beleggers de komende jaren verwachten?

Sanders Beleggers moeten die stijging vooral zien als een gevolg van de goede resultaten. Bovendien is er nog de herfinanciering, waardoor we vertrouwen hebben in de toekomst. De lichten staan dus op groen om onze beleggers, na jaren van stabiele dividenden, te bedanken voor het vertrouwen. Over de evolutie van het dividend doen we geen concrete uitspraken of beloftes.

Tegen 2030 moet 15 procent van de omzet komen van vegetarische of plantaardige producten. Zijn daar al stappen in gezet?

Sanders We moeten eerlijk zijn, de markt van plant-based voeding groeit niet meer pijlsnel. Dat heeft een aantal redenen, de inflatie en de (perceptie van) hoge prijzen spelen daarin een belangrijke rol. Je kan die producten aanbieden, maar uiteindelijk beslist de consument wat hij wil. We gaan voor die producten uit van een ‘klavertje vier’. Ze moeten in de eerste plaats lekker zijn en ten tweede betaalbaar. Ten derde moeten ze nutritioneel verantwoord zijn en ten vierde duurzaam. We hebben er alle vertrouwen in dat we met dat uitgangspunt onze doelstelling kunnen behalen. 

Mogen beleggers binnenkort nieuwe producten verwachten?

Sanders In april gaan we een nieuwe plant-based lasagne van Come a Casa uitbrengen. We hebben die enkele weken geleden voor het eerst geproefd, en we zijn er heel enthousiast over. Ook in charcuterie staan er nieuwe producten op stapel. Binnen onze privatelabelproducten (producten die op de markt gebracht worden door een supermarkt onder een eigen merknaam, red.) hebben we al heel wat opties beschikbaar in het vegetarische en veganistische gamma.

Eerder zei u geen volledig vegetarische slager te willen worden: ‘We worden zeker geen anti-meat company: no way!’ Hoe ziet u de verhouding tussen vegetarische alternatieven en vlees evolueren op de lange termijn?

Sanders Zoals ik al zei, vertraagt de groei van de markt van plant-based voeding een beetje. Veel bedrijven in de sector bezinnen zich over hun strategie. Daarbij mag je volgens mij in de eerste plaats niet vergeten dat het lekker moet zijn, daar volgt alles uit. Maar je moet ook als voedingsbedrijf mee blijven. Vlees heeft nu eenmaal een grotere CO2-impact. Gezien alle initiatieven en wetgevingen omtrent klimaat, moet je dus meegaan in die evolutie, liever dan aan de zijlijn te staan wachten. Anders dreig je te laat te komen.

Verschuift de vraag van de consumenten al richting vegetarische en plant-based voeding?

Sanders Dat soort veranderingen gebeurt natuurlijk niet van de ene dag op de andere. Dat zijn geleidelijk evoluties. Bovendien speelt er evenzeer een cultureel gegeven mee. De traditie van vlees en charcuterie zit, zeker in Europa, in de cultuur verweven, en zal ook altijd een plaats blijven behouden. Je ziet wel dat de jongere generaties, Y en Z, duidelijk minder vlees eten dan de oudere generaties. Die shift komt er sowieso aan, als bedrijf moet je daar klaar voor zijn. Daarom moet je klaarstaan met lekkere, betaalbare en duurzame alternatieven. Daar blijf ik absoluut van overtuigd.

We zien ook dat de retailers steeds meer mee zijn met dat verhaal. Vorig weekend kwam nog in het nieuws dat een grote Nederlandse supermarkt zich ertoe verbond 60 procent van zijn voedselaanbod plant-based te maken tegen 2030. Waar het kantelpunt ligt, is moeilijk te zeggen, maar je moet klaar zijn voor die verandering, want die komt er absoluut aan.

Hoe staat het met de doelstellingen omtrent de vermindering van het waterverbruik en de CO₂-uitstoot?

Sanders We zetten met diverse initiatieven in op het verminderen van ons waterverbruik per kilo geproduceerd vlees. Daarom doen we investeringen, waar we binnenkort nog over communiceren. Intern loopt een aantal campagnes rond het verminderen van het waterverbruik. We zien de laatste maanden in een aantal fabrieken dat die echt effect beginnen te hebben.

Daarnaast zetten we in op projecten die de ecologische voetafdruk van ons vlees proberen te verminderen. Daar moeten we natuurlijk de hele keten bij betrekken, zoals onze leveranciers en de landbouworganisaties. Dat ligt dus niet enkel in onze handen.

De effecten van de klimaatverandering waren een belangrijke motivatie om meer in te zetten op duurzaamheid. Zal dat in de toekomst vaker leiden tot prijsstijgingen?

Sanders De klimaatverandering heeft nu al een impact op voedselprijzen. Denk maar aan de tomaten uit het zuiden. De klimaatverandering gaat niet meer weg, we kunnen ze niet op pauze zetten. Ik vrees dus dat de hogere voedselprijzen er zijn om te blijven. In feite is de echte kostprijs van voeding niet meer doorgedrongen in de hele voedingsketen. De consument is zich niet meer bewust van de ware kostprijs van voedsel. Dat kan niet blijven duren.

Moeten we daaruit besluiten dat dat de prijs van ons voedsel te laag ligt?

Sanders Je zag onlangs de protesten in de landbouwsector. De boeren verdienen te weinig aan hun productie. Wij hebben een goed herstel kunnen halen. Maar de kosten van voedsel zullen moeten worden doorgerekend. De tijd van extreem lage voedingsprijzen is voorbij. In de hele keten moeten we de waardebepaling van ingrediënten en voeding herdenken. Ik vrees dat dit niet tot goedkoper voedsel zal leiden.

Veel consumenten zullen het niet graag horen.

Sanders Het gemiddelde gezin besteedt 15 procent van zijn nettoloon aan voeding. Vijftien jaar geleden was dat nog ongeveer 30 procent. Dat is een enorme daling, in reële termen is voedsel dus veel goedkoper geworden. Dat is op zich goed, maar ik denk dat we in een onhoudbare situatie zijn terechtgekomen.

U omschrijft zich als een ‘foodie’, die in het weekend graag creatief bezig is in de keuken. Bent u zelf meer vegetarische opties gaan uittesten sinds u ceo van What’s Cooking? werd?

Sanders Ik deel mijn culinaire avonturen graag met mijn familie en vrienden. Ik maak veel vis klaar. Daarnaast heb ik alle vegetarische en plant-based burgers, die op de markt verkrijgbaar zijn, gekocht en klaargemaakt. Ik heb eveneens alle vleesvervangers getest. Ik kan natuurlijk niet zeggen welke ik de lekkerste vond. Maar laten we besluiten dat ik uitgebreid marktonderzoek gedaan heb. Verder kook ik ook met veel groenten. Denk daarbij pakweg aan ovenschotels met groenten, van pastinaak tot paksoi.

Dat wil absoluut niet zeggen dat ik tegen vlees ben. Ik eet supergraag een goed, mooi stuk vlees en daar is niets mis mee. Mijn kinderen verjaren en dat gaan we vieren met een lekkere entrecote met groenten als garnituur.