Menig belegger bleek toch niet zo dynamisch

Memoires van een private banker, deel 1

Enkele weken geleden trok ik de deur van KBC definitief achter mij dicht, na 38 jaar. In een driedelige bijdrage wil ik graag mijn belangrijkste ervaringen als private banker delen.

De bijna vier decennia hebben me geleerd dat je in de beleggingswereld al vrij ver kunt springen door respect te hebben voor enkele belangrijke spelregels.

Zo begint iedere opbouw en uitbouw van een beleggingsportefeuille met de vraag wat precies de wens is van de belegger: hoe lang kan je je geld missen, welke risico’s wens je wel en vooral niet te lopen? Als je ervan uitgaat dat obligaties geen relevante rol meer spelen in een portefeuille, tenzij via gemengde fondsen, is de vraag hoeveel cash je wil aanhouden. Finaal komt dat neer op het grondig nadenken over je beleggersprofiel. Uiteindelijk zullen deze keuzes een groot deel van je toekomstige rendement bepalen. Dat obligaties en cash vandaag rendementsloos zijn, maakt de keuze alleen maar relevanter, en dus niet altijd makkelijker. Een plan van aanpak is essentieel. Een doel zonder plan is slechts een wens, wist Antoine de Saint-Exupéry al.

In dat plan is de tolerantie voor dalingen niet onbelangrijk. Professor Daniel Kahnemann benadrukt dat, volledig terecht, in zijn behavioral finance-theorie. Winst maken op de beurs went snel. De hamvraag is hoe ik me gedraag tijdens en na een beurscrisis. Menig belegger die met veel enthousiasme zijn dynamisch profiel ondertekende, bleek bij de daaropvolgende beursdaling toch niet zo dynamisch.

Aandelenbeleggers die over een periode van twintig tot dertig jaar gemiddeld mooie rendementen halen, zijn vaak veellezers. Hun bronnen zou je doorgaans vrij conservatief kunnen noemen. We hebben in ons land slechts één financiële krant, de keuze voor De Tijd ligt dus voor de hand. Ik vind een combinatie van De Tijd met Trends en een abonnement op VFB zeer rendabel. Je krijgt degelijk geschreven en onderbouwde analyses enerzijds en De Tijd zorgt ervoor dat je onder andere via de weekendbijdrage het globale plaatje niet uit het oog verliest.

In deze onthoud ik zeker de uitspraak van professor Roland Van der Elst enkele maanden geleden in dit blad: “Er is enerzijds de waan van de dag (doorgaans niet zo belangrijk). Op de middellange termijn is de rente(evolutie) essentieel. En op de echt lange termijn zijn de bedrijfsresultaten bepalend.”

Nooit was er meer informatie ter beschikking van beleggers, en gelukkig maar. Anderzijds krijg ik als docent herhaaldelijk de vraag wat je nu het best leest. Welke bronnen kunnen op termijn je globale kennis en inzicht in winst vertalen? De vraag om door het bos de bomen nog te zien is vandaag relevanter dan twintig jaar geleden.

Portefeuilles met mooie rendementen doorheen de jaren zijn vaak relatief eenvoudig opgebouwd: wat nationale en internationale holdings, aangevuld met enkele internationaal beheerde fondsen en ETF’s om een aantal indexen te volgen. Ik vind het opmerkelijk dat erg veel aandelenbeleggers nog altijd kiezen voor nationale of Europese aandelen, dat laatste toch wel in tegenstrijd met de internationale benchmarks die voor 60 procent uit Amerikaanse aandelen bestaan. Het graag ‘dicht bij huis’ beleggen is nog erg levendig.

Timing is onze grootste vijand. Bill Miller, een Amerikaanse vermogensbeheerder, maakte recent de balans op van veertig jaar beroepservaring. Zijn conclusie was, tot zijn eigen verbazing wellicht, opmerkelijk eenvoudig. Voorspellen is doorgaans tijdverlies. In 70 procent van de jaren groeit de economie. Tijd is dus belangrijker dan timing. Denk na over beleggingsbeslissingen die gelden voor de langere termijn. De biografie van Warren Buffett heet niet voor niets The Snowball. Timing is vaak ook erg frustrerend. De wet van Murphy is permanent aanwezig. Wie zei ooit: ‘De beurs is de tempel van de eeuwige spijt’?

In die zin zal één gebeurtenis me voor altijd bijblijven. In 1987 was ik een beginnende beleggingsadviseur in een lokaal bankkantoor. Een belangrijke klant was een gepensioneerde ‘expert comptable’. De ietwat norse, doch eloquente man, kwam op een dag wat coupons knippen. Het toenmalige steraandeel Petrofina maakte een belangrijk deel uit van zijn portefeuille. In oktober 1987 was het zover, ik mocht mijn eerste beurscrash meemaken. Nadat de coupons afgerekend waren, waagde ik mij aan de vraag of de man nu niet onrustig werd door de scherpe daling van de koersen. Waarom zou ik, klonk het, het is toch niet omdat de koersen met 30 procent dalen, dat het bedrijf Petrofina plots een derde minder degelijk is? Diezelfde namiddag keerde de man terug naar kantoor om aankooporders te plaatsen.

Last but not least is er de vermogensplanning. Niets is eeuwig in dit leven. De moeizame zoektocht naar bevredigende rendementen stelt weinig voor als er niet tijdig nagedacht wordt over successieplanning. Essentieel is dat iedere belegger minstens daarover nadenkt, los van zijn leeftijd en gezondheid. De slechtste planning is die waar nooit is over nagedacht.

Een competente adviseur is daar op zijn plaats. Deze heer of dame heeft het best een stevig empathisch vermogen. Weinig dingen zijn zo delicaat en gevoelig als de vraag wat er met je centen gebeurt nadat je het tijdelijke voor het eeuwige hebt ingeruild. Een bevriende notaris heeft daar in zijn carrière honderden gesprekken over gevoerd met zijn cliënten, maar toen hij zelf moest nadenken over zijn planning lag hij nachten wakker. Ons familierecht geeft heel wat mogelijkheden. Het is zaak de pistes te ontdekken die je een goed gevoel geven. Niet meer en niet minder. Ieder spoor heeft zijn pro’s en zijn contra’s.

Een evenwicht zoeken tussen blijvend actief zijn in de beleggingssfeer en een aangenaam leven is een opdracht waar ik leergierig naar uitkijk. Zoals Albert Einstein ooit zei: “Het leven is een beetje zoals met de fiets rijden, om je evenwicht te bewaren, moet je vooruitgaan.”

Guido Saboo

Private banker op rust

Docent beleggingsadviseur SyntraPxl Hasselt en Pelt