OP EN NEER, VOLATILITEIT DUS

Professor emeritus beleggingsleer Roland Van der Elst overschouwt maandelijks voor VFB de woelige golven die de financiële markten vormen. Ditmaal staat hij stil bij de communicatie van bedrijven, de inkoop van eigen aandelen en centjesaandelen. “En nu nog hopen dat er een eindejaarsrally komt om een deel van de koersverliezen van dit jaar goed te maken.”

De koersen gaan op en neer dat het een lieve lust is. Waar we ons op jaarbasis al gelukkig mogen achten als we gemiddeld 6% realiseren, dan zien we nu marktkoersbewegingen van 7% op één dag, zoals recent op Nasdaq. Om niet te spreken over de rollercoaster die we bij individuele aandelen zoals bij Nationale Bank te zien kregen, dat op een bepaald ogenblik maar 634 euro meer waard was. En zeggen dat sommige goede huisvaders en -moeders dachten tegen 1.785 euro een rendementswaarde in portefeuille te hebben.

Onze voorzitter Eric Bosman pleitte in het inleidend artikel in het vorige nummer voor meer en transparante informatie. Die moet van de ondernemingen komen. Bij de evaluatie daarvan speelt de Belgische Vereniging van Financiële Analisten (ABAF) een belangrijke rol. We verwijzen hiervoor naar het artikel dat indit blad werd opgenomen naar aanleiding van de toekenning van de jaarlijkse prijs voor de beste financiële communicatie. Deze prijs is dit jaar voor Telenet.

De koers van Telenet had het dit jaar niet onder de markt. We komen van een notering van 34,84 euro om recent terug te vallen tot 14 euro. De telecomsector heeft het in ons land niet onder de markt dit jaar: zware investeringen, kabelknippers, vrees voor een nieuwe concurrent. Bij Telenet komen daar nog een nieuw uitstel van de samenwerking met Fluvius en een sterke verlaging van het dividend bij. Belangrijk is evenwel dat ondernemingen, ook als het minder goed gaat, hun aandeelhouders goed blijven informeren. Van die laagste koers zagen we ondertussen een tussentijdse klim naar afgerond 18 euro. De consensus bij de analisten is, in het verlengde van de koersdaling, stelselmatig naar omlaag gekomen. Gemiddeld is de consensus voor het koersdoel nu 20,43 euro maar de recentste bijwerkingen liggen tussen 14 en 17 euro.

In feite worden door de Vereniging van de Financiële analisten 4 prijzen toegekend voor verschillende aspecten in de communicatie. De prijs voor de beste toekomstgerichte informatie ging naar WDP. Ook hier weer hetzelfde verhaal, een sector in moeilijkheden heeft er alle belang bij goed te communiceren om het vertrouwen van de beleggers te behouden. Of te herwinnen in dit geval? Van een hoogste koers dit jaar van 42,30 euro naar een laagste notering van 22,68 euro. Je moet het als aandeelhouder maar meemaken. Uit de persmededeling van ABAF: “Naast alle lof noteerden we ook de oproep naar het management van WDP toe om meer inzicht te verschaffen over hoe het bedrijf nieuwe trends inschat zoals de deglobalisering en de verschuiving van de productiesector vanuit het verre Oosten terug naar het Westen, trends die een grote impact kunnen hebben op de klanten van WDP.” Waarvan akte.

Dat laatste kan ook toegepast worden op VGP dat we niet zien in het lijstje met de vijf beste. Na één van de zwaarste koersvallen in Brussel dit jaar, van 268,50 euro naar 66 euro besloot VGP tot de vlucht vooruit met een forse kapitaalverhoging ondanks de recente aankondiging dat er geld genoeg was tot in 2023. Ze is gelukkig ook voorbehouden voor de privé-aandeelhouders. Op die manier hebben ze een kans om mee te profiteren van de heropstanding.

Met de 300 miljoen die opgehaald worden kan de schuldgraad verlaagd worden. Dat moet toelaten om van opportuniteiten te profiteren als er in de sector van de magazijnen aan bradeerprijzen verkocht wordt. We onthouden uit een recente persmededeling dat het dividend niet in gevaar komt. De vraag is natuurlijk: hoeveel dividend? Op de huidige koersen moet dat kunnen meevallen. Maar zoals zo dikwijls vastgesteld: een koersdaling gebeurt met de lift, een koersstijging gaat met de trap. Te meer daar journalist Serge Mampaey, die de moeite genomen had om de 180 bladzijden tellende prospectus door te nemen, noteerde “dat een rentestijging van 0,1% de waarde van de portefeuille met 54 miljoen doet schommelen.” Schommelen? Naar beneden halen!

En van bradeerprijzen gesproken: aan 0,75 euro per aandeel was intekenen op de kapitaalverhoging van Biocartis een must om niet helemaal verwaterd te worden. Ondertussen blijft Biocartis één van de vele teleurstellende biotechbeleggingen in Brussel. Altijd maar meer kapitaal nodig, terwijl de rentabiliteit altijd maar verder in de toekomst wordt geduwd.

 Nog even terug naar de ABAF-prijzen. Als beste mid- en smallcaps werden Telenet, Shurgard, Barco, Sipef en Ontex beloond. En de prijs van de beste financiële communicatie ging naar Telenet gevolgd door Proximus, Solvay, KBC Group en Elia. Ten slotte ging de prijs voor de beste investeerderrelaties naar Kinepolis gevolgd door weer Telenet en dan Solvay, Elia en Shurgard. Als het geheel overlopen wordt, dan is het duidelijk dat Telenet de prijs van de beste communicatie verdient. Proficiat! En nu maar hopen dat de koers het in de volgende maanden en jaren beter doet.

DE VS EN/OF CHINA?

We hadden het in het vorig nummer over Chinese en Amerikaanse aandelen. Uit het deel over China haalde de redactie één zin die groot in het vet werd afgedrukt: “Chinese aandelen als groeimotor in een portefeuille? Neen, terug naar af.” En die afgang was toen volop bezig met bij voorbeeld Prosus, met als veruit grootste belang Tencent, teruggevallen naar 40 euro bij een intrinsieke waarde van 84,10 euro. Onze strenge beoordeling van de Chinese aandelen na de herbenoeming van Xi werd kracht bijgezet in twee interessante artikels. Het eerste komt uit Trends van 13/10, “Het einde van het Chinese groeiverhaal” geschreven door Jan Longeval. Zeer interessant om nog eens te herlezen. Ook daar werd redactioneel de aandacht getrokken op één bepaalde zin: “Demografische zelfmoord is economische zelfmoord.” China slaagt er niet de vroegere éénkindpolitiek te counteren met voldoende nieuwe geboortes om de sterk verouderende bevolking op te vangen wat drukt op de economische groei.

Ook het artikel van Koen De Leus in het vorig nummer van dit blad “Politiek gedreven markten zijn nieuwe normaal in China” was meer dan lezenswaard. Uit beide artikels blijkt nog maar eens dat Chinese aandelen met grote omzichtigheid moeten benaderd worden. De negatieve perceptie over China drukt uiteindelijk een stempel op het koersniveau met lage koersen tot gevolg.

 Goedkope koersen? Alleszins volatiele koersen! Bij Prosus zag ik ondertussen een koers van 63 euro, dus meer dan 50% stijging in enkele weken. Ook de andere Chinese aandelen kenden een forse comeback. Redenen? Een zogenaamde versoepeling van de covidregels die de groei terug zou kunnen aanzwengelen en hulp voor de vastgoedsector. Maar laten we voorzichtig blijven. Op geregelde tijdstippen zullen nog politieke beslissingen genomen worden met niet altijd een positieve invloed op de koersen. Zoals al veel vroeger gesteld: aan beleggen in China is een politiek risico verbonden. Maar als de koersen in Chinese aandelen te zwaar zakken dan is er hier de politiek om de koersen positief te beïnvloeden om de bevolking kalm te houden. Volatiliteit dus verzekerd. Opportuniteit ook. Zie ook het artikel in De Belegger van 8/11, “Pessimisme overdreven in China?”

Ook voor de Amerikaanse aandelen is volatiliteit verzekerd. Een kleine verlaging van de inflatie in de VS was genoeg om de koersen hoger te drijven. Vooral voor de Amerikaanse technologiewaarden was dat belangrijk want mogelijk zouden de renteverhogingen zo minder groot zijn en minder lang aanhouden. Dan kan er weer tegen lagere rentevoeten verdisconteerd worden om de waarde te bepalen.

We denken niet dat de Federal Reserve zich snel gewonnen zal geven. In tegendeel. De inflatie is op korte tijd zeer snel naar omhoog gegaan. We denken niet dat ze snel terug tot redelijke niveau's zal dalen. Lonen werden en worden verhoogd, prijzen worden naar boven aangepast, mensen vragen dat lonen en uitkeringen verhoogd worden. Het is een negatieve spiraal.

In The Economist van 19/11 luidde een titel van een artikel: “Worst of both worlds.” Het slechtste van twee werelden want een wereldwijde recessie zou niet in staat zijn om de inflatie naar omlaag te halen. Naar aanleiding van de update van de resultaten voor het derde trimester verklaarde de CEO van KBC, Johan Thijs, dat hij de inflatie in ons land voor 2023 nog op 6% schatte met een ECB-rente van 3%. De voorzitter van onze Nationale Bank zit op dezelfde golflengte: “Onderschat onze bereidheid niet om de inflatie onder controle te houden”. Voorzichtigheid blijft zeker de boodschap. Wie wil kopen moet de aandacht richten op het groeiverhaal van de ondernemingen die de mogelijkheid hebben de prijzen aan te passen aan de gestegen kostprijzen.

Alleszins vallen op de Amerikaanse beurzen twee zaken op. Ten eerste hebben de koersdalingen, vooral van de technologieaandelen, tot gevolg dat de koers/winstverhoudingen redelijker werden. In een gezaghebbend blad las ik dat een aantal technologiewaarden nu als valueaandelen kunnen benaderd worden. Ten tweede wordt er bij de technologieaandelen sterk gesnoeid in het personeelsbestand. The Economist schreef recent dat er al 45 000 jobs in de sector verloren gingen. Met de aankondigingen van de laatste dagen moeten het er ondertussen veel meer zijn. Het is een manier om de stijgende personeelskost van de inflatie op te vangen en de productiviteit per werknemer te verhogen. Het kan ook helpen om de druk op het Amerikaans personeelstekort te verlichten, meteen de looneisen te milderen en dus de inflatie binnen de perken te houden.

Hopelijk slaagt  president Joe Biden erin om zijn economische plannen door te voeren. Het blijft dus altijd uitkijken naar de gang van zaken in de VS om ons een beeld te vormen van wat de beurzen in Europa te bieden hebben. En wie dollars aanhoudt in afwachting van een koersdaling in de VS kan renderend beleggen op een zicht- en/of termijnrekening. Daar zijn we op de spaarboekjes in België met onze euro's nog niet aan toe.

INKOOP VAN EIGEN AANDELEN

Voorzichtigheid betekent voor ons ook dat we belangstelling blijven vertonen voor ondernemingen die hun eigen aandelen inkopen. In het vorig nummer werden argumenten tegen gegeven. Het belangrijkste is dat de ondernemingen hun vrije cashflow moeten besteden aan investeringen. Zo kunnen ze op termijn de waarde van hun aandelen verhogen. Daar is weinig tegen in te brengen, tenzij de return die men voor de aandeelhouders met inkopen kan bereiken lager ligt dan wat met overnames of supplementaire investeringen te behalen is. We geven enkele voorbeelden.

Colruyt is een systematische inkoper van eigen aandelen en dat geldt ook voor de familie. Dat gaat niet ten koste van nieuwe investeringen in de distributiesector zelf en in toekomstgerichte sectoren zoals de vergroening van de energie anderzijds. Als er één onderneming is die op de kosten en de rendabiliteit van de investeringen let, dan is het Colruyt.  Markten bewegen op en neer. We gaan Colruyt niet verwijten dat ze meer aandelen inkoopt bij lage koersen dan bij hoge koersen. Hoeveel keer is de koers al van 20 euro naar 40 euro gestegen? 

Een ander voorbeeld is Delhaize. Niemand kan Delhaize verwijten dat ze niet systematisch investeert waardoor bijgedragen wordt tot de verhoging van de efficiëntie en uiteindelijk ook van de winst. De financiële directeur is slim genoeg om te berekenen wat de return kan zijn van de nieuw aangekondigde inkoop van aandelen voor een waarde van 1 miljard euro. In dit concreet geval komt dit ons als Belgische beleggers ook goed uit. Men zou dit miljard ook aan de aandeelhouders kunnen uitkeren. Daarop zouden we tweemaal roerende voorheffing betalen, eenmaal in Nederland en nog eens 30% bij ons. Een inkoop van eigen aandelen doet belastingvrij geld vloeien naar de aandeelhouders als ze willen uittreden. Alle andere factoren gelijkblijvend wordt het aantal aandelen verminderd, de winst per aandeel verhoogd, wat kan leiden tot een hogere koers.

 We kijken even naar CFE. Toen DEME afgesplitst werd was het duidelijk dat, vooral voor institutionele aandeelhouders, CFE ballast was waarvan men zich kon ontdoen. Omwille van de beperkte omvang en verhandelbaarheid zou CFE niet passen in die grote portefeuilles. CFE had dit duidelijk voorzien en ageerde op twee manieren. Ten eerste met een charmeoffensief om te wijzen op de kwaliteit en de toekomst van de diverse activiteiten. Ten tweede kwam er een aankondiging van een inkoop voor 50 miljoen euro eigen aandelen. Meteen een blijk van vertrouwen van het management.

Een aan de kwaliteiten van bestuur en management van CFE-moeder Ackermans & van Haaren mag niet getwijfeld worden. Dat heeft zich weerspiegeld in de koersontwikkeling in de loop der jaren. Recent werd er in een blog van KBC Bolero aan herinnerd dat de return op 10 jaar 122% was tegenover 48% voor de BEL-20.  CFE kon onmiddellijk na de splitsing meer dan 500 000 aandelen kopen tegen een gemiddelde prijs van 8,70 euro, dixit Inside Beleggen. Tot einde oktober konden nog eens 700 000 aandelen gekocht worden. De koers noteert nu boven 10 euro. Inside Beleggen besloot op 13/10: “De waardering blijft tegen 7,8 keer de verwachte winst van 2022 voldoende aantrekkelijk voor een koopadvies. De groep is financieel gezond en geeft prioriteit aan het bewaken van de marges.” KBC heeft zelfs een koersdoel van 15 euro. De Belegger schat de winst voor dit jaar op 1,07 euro per aandeel, idem als vorig jaar. Voor volgend jaar verwacht TestAankoop Invest zelfs 1,38 euro. Juist na afsluiten van dit artikel kwam CFE met een update. Een bevestiging met goed nieuws?

We kunnen zo een hele tijd verder gaan. Neem KBC Ancora of Bekaert bijvoorbeeld. Wekelijks koopt Bekaert duizenden aandelen in. De koers/winstverhouding moet nu tussen 5 en 6 liggen. Op 100 euro die besteed wordt aan de aankoop van eigen aandelen behaalt men een return van bijna 20%. Bekaert investeert systematisch in vernieuwing en verbetering maar waar haalt men zo'n return met investeringen waarbij een recessie een bijna zekerheid is? Natuurlijk is een inkoop van eigen aandelen voor geen enkele onderneming een zekerheid op hogere koersen later. In elke onderneming kan er altijd iets mislopen. Er is altijd eb en vloed. Van overdreven prijzen naar te goedkope koersen en omgekeerd.

Natuurlijk moet elke inkoop van eigen aandelen op eigen merites beoordeeld worden. Als we in België blijven dan kocht ook Agfa eigen aandelen in. Agfa keerde al vele jaren geen dividend uit en de ene analist na de andere wierp de handdoek in de ring.  De onderneming ondergaat een volledige gedaanteverandering en verdient lof voor de reeds afgelegde weg. Agfa wordt niet geholpen door een reeks pensioenverplichtingen, een Duitse erfenis van een overname door een vroeger management.

Bij de verkoop van een belangrijk onderdeel kreeg Agfa recent een grote 'zak' geld. De aandeelhouders schreeuwden om hun deel. Het geld was echter vooral nodig om de herstructureringsinspanning verder te zetten. Het compromis werd dat een deel van het geld ging naar de inkoop van eigen aandelen. Iedereen tevreden: de koers steeg, de notering werd ondersteund en wie verkocht was beter af. En Agfa zelf? Zal later de mogelijke winst over minder mondjes moeten verdelen. En nu? De koers terug naar af. We staan zelfs lager dan voor de inkoop.

Guy Sips van KBC, grote kenner van Agfa, blijft geloven in het toekomstverhaal met een koersdoel van 4,90 euro. Dat zal niet voor morgen zijn. Maar aandelen worden gekocht voor de lange termijn en in het kader van een gespreide portefeuille. En de koers moet ook niet in één of enkele jaren naar 4,90 euro gaan. Ook Leleux, dat de laatste jaren veel beursvennootschappen heeft overgenomen omdat de administratie en de controle te duur werden, heeft een koersdoel van 5 euro, weliswaar met de vermelding 'hoog risicoprofiel’.

 Koersbewegingen van 10 of meer procent op korte termijn zijn altijd mogelijk in functie van korte termijnontwikkelingen. De meeste onder ons zijn beleggers op lange termijn maar zijn niet vies om te profiteren van forse koersbewegingen op korte termijn. Remember: volatiliteit rijmt met opportuniteit. Neen, we verwijten Agfa niet dat ze nu (tijdelijk?) verlies lijden op de ingekochte aandelen. Hebben we nu een aankoopaanbeveling gegeven? Neen, zoals altijd, informatie, ideeën en gespreksstof voor een volgende clubvergadering!

 Samengevat: nogmaals, elke inkoop van eigen aandelen moet op zichzelf beoordeeld worden. Maar het bewuste artikel wordt toch afgesloten met een vergelijking met de Amerikaanse S&P 500 index met als besluit: “Buyback index presteert beter”. We zouden hier kunnen bij aansluiten met de voorzichtige investeringspolitiek om insiders te volgen bij hun aankopen. Filip Balcaen blijft bij voorbeeld systematisch Recticel aandelen kopen als een grote verkoper zich aanbiedt. Bij Deceuninck gebeurt hetzelfde. Bij CFE was het niet anders. Houd Saverys in het oog als de koers van Exmar terug naar 8,50 euro gaat. Ook bij GBL en andere ondernemingen zijn er insiders aan het werk. Zeker in neergaande markten is het nuttig te letten op de insidertransacties. Zie de website van de FSMA.

KLEINE EN LAAGGEPRIJSDE AANDELEN

Een andere manier van mij om naar aankoopkandidaten te zoeken is kijken naar kleine aandelen die laaggeprijsd zijn. Dat kan wijzen op weinig waarde, maar niet noodzakelijk. Het zijn aandelen die niet (meer) door analisten gevolgd worden, op uitzondering soms van enkele beleggingsbladen. Als het gaat om centjesaandelen of aandelen met koersen rond een paar euro kan een verschil van enkele tientallen eurocenten meteen een groot verschil maken. Op zich is een prijsstijging van 2 naar 2,50 euro dezelfde als de prijsstijging van 20 euro naar 20,50 euro. In procent is het een hemelsbreed verschil. En dus ook in mogelijke return!

INKOOP VAN EIGEN AANDELEN

Voorzichtigheid betekent voor ons ook dat we belangstelling blijven vertonen voor ondernemingen die hun eigen aandelen inkopen. In het vorig nummer werden argumenten tegen gegeven. Het belangrijkste is dat de ondernemingen hun vrije cashflow moeten besteden aan investeringen. Zo kunnen ze op termijn de waarde van hun aandelen verhogen. Daar is weinig tegen in te brengen, tenzij de return die men voor de aandeelhouders met inkopen kan bereiken lager ligt dan wat met overnames of supplementaire investeringen te behalen is. We geven enkele voorbeelden.

Hoe kan dat nu? En is het aandeel dan toch iets waard? Geen idee wat de hausse verklaard heeft. Of misschien toch? Is er misschien iemand die de beursschelp kan gebruiken om zijn bedrijf minder omslachtig, sneller en goedkoper naar de beurs te brengen? Het zou niet de eerste keer zijn. Het antwoord lijkt simpeler te zijn: een zware kapitaalverhoging tegen minder dan één cent, met een algehele verwatering tot gevolg, die de beleggers op de verkoopknop doet drukken.

Nyrstar kan wellicht een koper vinden als lege beursschelp. De procederende aandeelhouders wordt weinig kans geboden om een schadeloosstelling te ontvangen van Trafigura. Centjesaandelen vindt men in Brussel vooral bij biofarmawaarden: Biocartis, Biosenic, ex Bone Therapeutics, Celyad, Crescent, MDX Health, enz.

Maar we dachten in de eerste plaats aan het artikel “Brusselse microcaps na de correctie.” van De Belegger (8/11). Of de correctie voorbij is, laten we in het midden. Inderdaad, small- en microcaps zijn kwetsbaar voor hogere rentes en krijgen dus lagere waarderingen. Het weekblad maakt een onderscheid tussen 'in nabijheid van topkoersen', 'te fel afgeweken van de piek' en 'terecht lager'. We gaan ze niet allemaal noemen en er zelfs niet bij zetten in welke categorie ze gerangschikt werden. We geven bij enkele commentaar. Misschien vormt dat stof voor een discussie onder zielsverwanten?

Campine kende een spectaculaire eerste jaarhelft en noteert daarmee historisch dicht bij de hoogste koers. Mogen we iets weten hoe het er ondertussen aan toegaat? Texaf kwam wel met een mooie update en is bezig met enkele grote investeringen. De koers heeft jaren niets gedaan en heeft vele kleine beleggers ontmoedigt. Op korte termijn lijkt een sterke verbetering van het resultaat onwaarschijnlijk, maar het moet er toch eens van komen. “Silikin Village groeit stilaan uit tot de grootste digitale hub van Afrika.” We zagen enkele schuchtere aankopen maar uiteindelijk geen hausse.

De gesmaakte Miko-koffie op de VFB-evenementen leidt evenmin tot een opvering. Zullen we nu een behoorlijk dividend krijgen en welke rentabiliteit zullen we krijgen als de investeringen op kruissnelheid geld opbrengen? Accentis ging fel onderuit waaraan de forse uitkering van 3,20 euro schuld is. Goede zaak voor controlerende aandeelhouder Iep Invest dat geen last had van een roerende voorheffing op die uitkering van afgerond één euro. Het aandeel schommelt nu tussen 0,03 en 0,032, maar wat is de waarde? Komt er ooit een overnamebod?

Bij Softimat zagen we een hele tijd alle aandelen die aangeboden werden tegen 2,54 euro uit de markt genomen worden. Weet er iemand iets meer? Om zich een oordeel te vormen of de koper of de verkoper gelijk heeft, moet men eigenlijk een vastgoedspecialist zijn en de waarde van de op de website te koop aangeboden vastgoed kunnen inschatten. We noteren tevreden dat C0.Br.HA het beter stelt na de coronaperikelen in de horecasector. We houden regelmatig de koers van ABO in het oog. Grondvervuiling is o.a. de dada van Abo en daar moet dus voldoende werk voor zijn. En nu op naar voldoende winst. We stoppen ermee. Meer vind je in het bewust artikel met de commentaar zoals De Belegger de toekomst van deze en andere kleinere bedrijven inschat.

En nu nog hopen dat er een eindejaarsrally komt om een deel van de koersverliezen van dit jaar goed te maken. Of had u alleen maar winnaars in portefeuille? We blijven aanzetten tot voorzichtigheid. In het debat in De Tijd (19/11) met de Noorse directeur Rummelhoff van de grootste gasleverancier van Europa noteerden we een belangrijk antwoord op de vraag van de redacteur: “Betekent dit dat u nog 5 jaar hoge gasprijzen verwacht?” Het antwoord luidde: “De volatiliteit zal zeker hoog blijven en het hoge prijsniveau zal drie tot 5 jaar aanhouden.”

In heel ons verhaal hebben we de oorlog in Oekraïne niet eens vermeld. Onze gedachten gaan uit naar die miljoenen mensen die een koude winter in erbarmelijke omstandigheden moeten doorstaan. Ook met Poetin moet dus rekening gehouden worden in een beoordeling van de marktverwachtingen.