Uur van de waarheid voor Avantium

Avantium bouwt in het Nederlandse Delfzijl de eerste commerciële fabriek in zijn soort voor de productie van furaandicarbonzuur (FDCA). Dat is het belangrijkste bouwblok in de productie van de kunststof polyetheenfuranoaat (PEF), een milieuvriendelijk en recyclebaar alternatief voor materialen zoals glas, aluminium en het alomtegenwoordige PET. PEF kan als grondstof dienen voor flessen en verpakkingen, garen en verpakkingsfilm.

Wat maakt jullie product zo uniek?

 Tom van Aken Met onze technologie kunnen we een niet-fossiele grondstof, FDCA, leveren voor PEF. Die kan worden gebruikt om allerlei soorten verpakkingsmaterialen te maken. In de FDCA Flagship Plant zullen we fructosestroop uit tarwe, gewonnen in een bioraffinaderij in België, gebruiken. Daarna maakt onze partner in Portugal, Selenis, PEF op basis van onze FCDA. PEF is niet alleen plantaardig, maar ook volledig recycleerbaar.

Bovendien heeft PEF betere eigenschappen dan conventioneel plastic. Zo blijven de verpakte producten met PEF langer houdtbaar. We hebben contracten afgesloten met partijen in heel diverse sectoren, gaande van Pangaia en LVMH tot Carlsberg en Refresco, dat onder andere vruchtensapflessen voor Albert Heijn zal maken. Albert Heijn bekijkt op dit moment hoe het doorheen de hele supermarkt met PEF aan de slag kan om, naast flessen, andere plastic verpakkingen te vervangen.

Het is duidelijk dat we in een groeiende markt zitten. Alleen om aan de vraag van onze klanten te voldoen, moeten er verschillende fabrieken overal ter wereld komen. Volgens onze projectie gaat het om een marktpotentieel van 3 miljard in 2025, dat zal oplopen tot zowat 240 miljard in 2035.

Daarenboven zijn er nog een heleboel toepassingen waar wij niet aan hadden gedacht. Zo hebben we een overeenkomst getekend met het Duitse Henkel, dat ons product in zijn lijmen zou kunnen gebruiken. Het maakt bijvoorbeeld lijmen voor in smartphones. Ook coatings en zelfs autobanden, waarin garen worden gebruikt, blijken een potentiële afzetmarkt te vormen.

Dat is het leuke als zo’n nieuw product naar de markt komt. Je ziet maar het topje van de ijsberg, er komen altijd nieuwe toepassingen naar boven. Wij hebben er op een bepaald moment voor gekozen ons toe te leggen op flessen, verpakking en garen, maar we weten dat heel veel bedrijven ons product aandachtig in de gaten houden.

De markt beweegt almaar meer richting duurzame alternatieven. Worden jullie ook geholpen door de strengere regelgeving op dat vlak?

Van Aken De regelgeving duwt de industrie in de richting van duurzaamheid. Denk maar aan de Green Deal en de European Plastics Strategy. Producten moeten steeds meer op een circulaire en recycleerbare manier geproduceerd worden. Alle regelgeving, ook in Amerika, leidt naar een wereld waarin producten niet langer op basis van olie worden gemaakt.

 Ook het feit dat ons product een meer dan 60 procent lagere CO2-voetafdruk heeft, komt ons ten goede, maar de Europese markt voor uitstootrechten richt zich vandaag vooral op energieproductie. Zodra die zich meer op de industrie en de grondstoffen gaat richten, zullen wij ook daarvan kunnen profiteren.

We zijn ervan overtuigd dat PEF wereldwijd als een volwaardig en uitstekend alternatief voor oliegebaseerd plastic zal worden erkend. In die zin ben ik ook niet bezorgd om de concurrentie. De markt en het toepassingspotentieel zijn zo gigantisch dat er plaats is voor meerdere spelers. Toch zijn er regionale verschillen in de snelheid van innovatie. In Europa is het op dat gebied niet altijd even makkelijk: de toegang tot durfkapitaal blijft een uitdaging. Wij hebben Europese institutionele aandeelhouders, maar zeker voor een kapitaalintensief bedrijf met een hoog risico als het onze lijkt de toegang tot kapitaal in de Verenigde Staten vele malen makkelijker.

De vraag is waarom grote chemische bedrijven nog niet massaal inzetten op innovatieve, duurzame oplossingen. Onze ervaring is dat die zich vooral bezighouden met het optimaliseren en verdedigen van hun business. De innovatie moet van kleinere bedrijven komen, zoals Avantium. Het zou goed zijn mocht er wat meer Europese erkenning komen voor zogenaamde deeptech-investeringen, zodat veel van die start- en scale-ups hier innoveren.

 Een ander voorbeeld van het verschil tussen Europa en de VS is dat we een akkoord hebben met het Amerikaanse Origin Materials, dat onder een techologielicentie van Avantium een fabriek van 100.000 ton FDCA zal bouwen. Dat is dus twintig maal groter dan wat we in Nederland bouwen. Veel Europese chemische bedrijven zijn nog een stuk meer afwachtend dan onze Amerikaanse partner, maar zodra de fabriek in Delftzijl operationeel is, verwachten we in de komende jaren meer van dat soort licentieovereenkomsten te tekenen.

Avantium gaat op zoek naar een extra kapitaalinjectie van 50 miljoen euro. Vanwaar de nood aan extra kapitaal?

Van Aken De beslissing voor de bouw van de fabriek in Delftzijl hebben we genomen in december 2021, voor de Russische inval in Oekraïne. Een hoge inflatie, een hogere bancaire rente, schaarste aan materialen en aannemers, en beperkingen in de toeleveringsketen zijn de bekende gevolgen. Je zou kunnen zeggen dat het een makkelijke smoes is, maar bij vergelijkbare internationale projecten die momenteel in aanbouw zijn, zijn de gemiddelde kostenstijgingen van hetzelfde niveau.

We verwachten dat de productie in onze FDCA Flagship Plant de tweede helft van 2024 zal starten. Eigenlijk zitten we maar zo’n zes maanden achter op schema en daar ben ik, gegeven de omstandigheden, best trots op. Zeker in deze fase van de bedrijfsontwikkeling is het nodig voldoende gekapitaliseerd te zijn, daarom hebben we een grondige risicoanalyse gevoerd. Die heeft geresulteerd in een bijgewerkte begroting, kapitaal- en opstartplan voor het project. We zijn het afgelopen anderhalf jaar ook transparant geweest naar investeerders en aandeelhouders dat de fabriek duurder zou uitvallen. De totale verwachte kosten voor de businessunit voor hernieuwbare polymeren, inclusief de bouw van de FDCA Flagship Plant, worden nu geschat op circa 255 miljoen euro. De rentekosten alleen al zijn gestegen van 12 miljoen naar 23 miljoen euro.

De kapitaalverhoging kadert in een bredere oefening?

Van Aken Die past inderdaad in de uitvoer van onze analyse-oefening, die ervoor moet zorgen dat we voldoende gekapitaliseerd zijn, wanneer we in de volgende fase van het bedrijf komen. De geschatte kostenstijging zal worden gedekt door een aanvullend financieringspakket van 64,5 miljoen euro, bestaande uit achtergestelde aandeelhoudersleningen en een verhoging van de bancaire schuldenfaciliteit.

Op niveau van onze dochteronderneming, die de fabriek bouwt, hebben we krediet aangetrokken en de minderheidsaandeelhouders hebben daar ook geld op tafel gelegd. Avantium is voor 78 procent aandeelhouder van die dochter, dus moeten wij ten minste 40 miljoen leggen om ons stuk van de kapitaalverhoging na te komen. Die 40 miljoen is ruim 80 procent van wat we met deze financieringsronde willen ophalen.

Het is dus ook voor iedereen duidelijk waarvoor het geld wordt gebruikt. De opstart van die fabriek is een sleutelmoment voor ons bedrijf: we nemen de nodige marge, zodat we de fabriek zeker in de tweede helft van dit jaar kunnen opstarten. De fabriek wordt bij de opstart uitgebreid getest. Eerst met water, daarna start het echte chemische proces. Je wil niet in een situatie komen waar een pomp kapot is en je niet over de middelen beschikt die te vervangen.

Jullie stellen ook voor de eerste keer een break-evenmoment voorop. Vanaf 2026 hebben jullie de ambitie een omzet van 100 miljoen euro te draaien en hopen jullie een positieve ebitda voor te leggen.

 Van Aken Het is inderdaad de eerste keer dat we die ambitie luidop durven uit te spreken, maar daar zijn goede redenen voor. We hebben voor de fabriek in Delftzijl vijftien afnamecontracten afgesloten. Zodra de fabriek operationeel is, kunnen we daar vrij snel een omzet van 45 à 50 miljoen euro draaien. We hebben al een eerste licentieovereenkomst gesloten met Origin Materials, die ons mijlpaalbetalingen en royalty’s oplevert. Wij verwachten meer licentieovereenkomsten te sluiten als de FDCA Flagship Plant operationeel is. Dan gaat het bedrijf echt een fundamenteel andere fase in.

Tot nu toe waren we grotendeels gericht op onderzoek en ontwikkeling. Dat zal in een hoogtechnologisch bedrijf als het onze uiteraard nooit helemaal verdwijnen. Er is ook een tweede product in ontwikkeling, plantaardige mono-ethyleenglycol (MEG). Dat is een ander belangrijk bouwblok voor PEF. Maar het commercialiseren van dat product zal ook kapitaalintensief zijn. We hebben dan ook het moeilijke besluit genomen ons te richten op het meest vergevorderde product en verdere investeringen in onze MEG-technologie op te schorten, totdat we een strategische financiële partner hebben gevonden. De investeerders hebben er terecht op gewezen dat we een duidelijke keuze moesten maken. De nadruk komt de komende tijd op de verkoop van PEF en het opschalen van de productie te liggen.

 Jullie noteren sinds 2017 op Euronext Amsterdam en Brussel. Hoe belangrijk is de particuliere belegger voor jullie?

 Van Aken We hebben de afgelopen periode gesproken met veel bestaande en potentieel nieuwe referentieaandeelhouders, maar naast institutionele aandeelhouders hopen we ook op particuliere beleggers. De particuliere belegger is een belangrijke factor geweest om te komen waar we nu staan. Ze vormen een grote, loyale basis: meer dan de helft van onze aandeelhouders zijn particuliere beleggers, zowel in Nederland als in Belgie. We zouden dat graag uitbreiden naar andere Europese landen.

 Avantium is een toekomstgericht, innovatief bedrijf: we ontwikkelen een belangrijke oplossing voor het plasticprobleem, waar meer en meer mensen zich terecht zorgen over maken. Daarom hebben we gekozen voor een structuur waaraan ook particuliere beleggers kunnen deelnemen.