Verbod shortshelling op Belgische aandelen - Opties schrijven

Van een aantal leden kregen we vragen op het verbod van shortselling van Belgische aandelen en dan meer bepaald over het 'schrijven van opties'. 

We lichten er een specifieke vraag uit:

Er is een EU richtlijn gekomen en België heeft shortselling op Belgische aandelen verboden.

1. Het is onduidelijk of dit alleen voor particulieren of ook voor professionelen geldt?
2. Het is onduidelijk of België die richtlijn eng of wijd geïnterpreteerd heeft?

Mijn probleem is dat onder shortselling blijkbaar ook het schrijven van calls valt.
M.i. is dat een verzekering/indekking op bepaalde posities.

Wij staken ons licht op bij Dirk Berckmans en Frederik Van Overtveldt, beide advocaten aan de balie van Antwerpen en partners bij Caluwaerts Uytterhoeven

Hierbij hun antwoord:

Alvorens op de vragen in te gaan lijkt het ons relevant om aan te geven dat de FSMA zich heeft gebaseerd op een verordening in plaats van een richtlijn. Een verordening heeft immers directe werking in een lidstaat, in die zin dat ze niet eerst moet worden omgezet in nationale wetgeving om toepasbaar te zijn. De FSMA kan zich dus rechtstreeks op Verordening (EU) no. 236/2012 (hierna de “Verordening”) baseren zonder dat zij daarbij afhankelijk is van een nationale wet die haar in Belgische wetgeving omzet. We komen hier nog op terug in ons antwoord op de tweede vraag.

• Wat betreft de eerste vraag, namelijk of dit verbod op shortselling zowel van toepassing is op particulieren als op professionelen, dient positief geantwoord te worden. De FSMA baseert zich immers op artikel 20 van de Verordening, waarvan lid 2 als volgt luidt:

“Een bevoegde autoriteit kan een verbod instellen op of voorwaarden verbinden aan het aangaan van de volgende transacties door natuurlijke of rechtspersonen:

1. a) een shorttransactie, of
2. b) een andere transactie dan een shorttransactie die een financieel instrument tot stand brengt of daarmee verband houdt en waarvan het gevolg of een van de gevolgen is dat de natuurlijke of rechtspersoon een financieel voordeel geniet wanneer de koers of de waarde van een ander financieel instrument daalt.” (eigen benadrukking) 

Dit verbod is aldus van toepassing op zowel natuurlijke als rechtspersonen.

• Wat betreft de tweede vraag, namelijk of de FSMA de Verordening eng of wijd geïnterpreteerd heeft, dient verduidelijkt te worden dat de beslissing van de FSMA louter is gebaseerd op een bevoegdheid die gecreëerd werd in de Verordening. Als dusdanig heeft het dus niets te maken met een interpretatie van de Verordening, doch eerder met de toepassing ervan.

Daarbij dient vastgesteld te worden dat de FSMA gebruik heeft gemaakt van lid 3 van artikel 20 van de Verordening om het vastgestelde verbod een duidelijk kader te geven. Lid 3 van artikel van de Verordening luidt daarbij als volgt:

“Een krachtens lid 2 genomen maatregel kan van toepassing zijn op transacties betreffende alle financiële instrumenten, financiële instrumenten van een specifieke categorie of een specifiek financieel instrument. De maatregel mag van toepassing zijn in omstandigheden of onderworpen zijn aan uitzonderingen die door de bevoegde autoriteit zijn gespecificeerd. Uitzonderingen kunnen in het bijzonder worden gespecificeerd voor activiteiten van marketmakers en voor activiteiten op de primaire markt.”

• Wat betreft de (impliciete) derde vraag, namelijk of het schrijven van calls ook onder het shortsellingsverbod valt, dient genuanceerd bevestigend geantwoord te worden.

De FSMA heeft immers gebruik gemaakt van punt b) van lid 2 van artikel van de Verordening (zie hierboven bij de bespreking van de eerste vraag) en heeft tevens een verbod ingesteld voor: “(…) any transaction which creates, or relates to, a financial instrument and where the effect or one of the effects of that transaction is to confer a financial advantage on the natural or legal person in the event of a decrease in the price or value of another financial instrument (…)”

In de mate het schrijven van de betreffende calls een dergelijk effect kunnen hebben, vallen zij wel degelijk onder dit verbod.

Dirk Berckmans en Frederik Van Overtveldt
Advocaten aan de balie van Antwerpen en partners bij Caluwaerts Uytterhoeven