Wat beleggers kunnen leren van de luiaard.

In teksten over de beurs merk je vaak een stortvloed aan metaforen op. Zeker metaforen die verwijzen naar de dierenwereld en de natuur doen het goed. Men beschrijft de beurs steevast als een jungle waar op leven en dood gevochten moet worden. Alle koersbewegingen worden afgedaan als het gevolg van de eeuwige strijd tussen stieren en beren. De darwinistische inslag is hier vaak niet ver te zoeken. In dit artikel pleit ik ervoor dat beleggers beter af zijn door traag en bewust te beleggen en te leren van een onwaarschijnlijk voorbeeld: de luiaard.

Beestenboel op de beurs

In het schrijven over de beurs komen heel wat clichés en metaforen steeds terug. Dit soort stereotypes zitten zo diep dat ze bij vele beleggers waarschijnlijk nog amper opvallen. Beginnende beleggers nemen deze metaforen snel op en helpen ze in stand te houden, hierbij enkele voorbeelden.

De meest gebruikte dierenmetafoor is natuurlijk die van de stieren (stijgende markten) en beren (dalende markten). Deze metafoor zou voortkomen uit de manier waarop beide dieren hun aanval inzetten. Stieren maken een opwaartse beweging wanneer ze een stoot uitdelen met hun horens, beren van hun kant maken een neerwaartse beweging wanneer ze een klap geven met hun poten. Een van de gekendste symbolen van de beurs en Wall Street is dan ook het gekende standbeeld van een stier die aanvalt.

Maar beleggers worden vereenzelvigd met meerdere dieren. Wanneer men het heeft over groepsgedrag spreekt men  over schapen die op hun beurt vaak het slachtoffer worden van geslepen wolven. Wanneer beleggers problemen en gebeurtenissen lijken te negeren steken ze dan weer hun kop in het zand als struisvogels. Ook het cliché van de alfamannetjes, afgeleid van groepen apen, is in de beleggerswereld een klassieker.

Daarnaast zijn er heel wat beursfenomenen  die naar de dierenwereld verwijzen, denk maar aan de zwarte zwaan van Nassim Taleb. Een absolute topper qua originaliteit is toch wel de ‘dead cat bounce’: een opleving van een dalende koers die echter misleidend blijkt te zijn. Als men het over spreiding en diversificatie heeft, zeggen we dan weer dat men niet alle eieren in het zelfde mandje moet steken.  John Manyard Keynes had het over ‘animal spirits’ als de toestand waarbij beleggers in een roes van optimisme en emotie handelen in plaats van zich te baseren op feiten of cijfers.

Jagen, slachten, actie!

De beeldspraak is vaak zeer plastisch en bloederig uitgewerkt. De beurzen dalen niet zomaar men spreekt makkelijk van een bloedbad, slachting, slachtpartij,… Ook parallellen met roofdieren en jagers doen het altijd goed. Kortom de beurs is een plaats vol geweld, actie en strijd. Een belegger moet vechten om te overleven, niemand wil het arme schaap zijn, dan liever toch de carnivoor, de jager,…

Leuke en creatieve beeldspraak gaat aan mij niet verloren, integendeel, maar volgens mij leggen we te sterk de nadruk op de verkeerde aspecten. Als we dit alles bekijken kunnen we namelijk enkel concluderen dat de beurs een levensgevaarlijke plek is. Om er te overleven dien je dus een echt roofdier, een alfamannetjes te zijn die de boel domineert. Deze sfeerschepping heeft gevolgen in de echte wereld aangezien mensen er zich ook daadwerkelijk naar gaan gedragen. Sla er bijvoorbeeld eens het boek ‘dit kan niet waar zijn’ van Joris Luyendijk op na. In deze antropologische studie bestudeerd de schrijver de mensen die in de City van Londen werken. De alfamannetjes en specialisten die zich gedragen als roofdieren spatten van de pagina’s. Maar dient een belegger echt agressief te zijn en boven alles actie te ondernemen? Meerdere studies wezen juist uit dat vrouwen vaak betere beleggingsreturns halen juist omdat ze minder handelen. Ook beleggers die hun emoties en beperkingen kennen en onder controle houden doen het beter.

Maak kennis met de luiaard.

Moeten we dan al die metaforen in de vuilbak kieperen? Niet per se, beeldspraak is een leuke en makkelijke manier om een complexe boodschap over te brengen. Ik zou echter de huidige beeldspraak wat willen nuanceren, weg van het gevaar en de nadruk op agressie en handelen. Daarom stel ik u voor om eens te kijken wat beleggers kunnen leren van de luiaard. Dit sympathiek lachend diertje is een wonderlijk voorbeeld van evolutie en aanpassing aan zijn leefomgeving.

Op het eerste zicht lijkt de trage luiaard gedoemd om ten onder te gaan in een jungle vol roofdieren. Maar zijn traagheid is net zijn redding, de meeste roofdieren reageren namelijk op beweging, de rustige luiaard ontgaat hun daardoor volkomen. Deze en andere eigenschappen kunnen ook goed van pas komen voor beleggers. En indien je nog niet overtuigd bent, lees dan wat topbelegger Warren Buffett hierover zei:

lethargy bordering on sloth remains the cornerstone of our investment style.

Traagheid als overlevingstechniek.

De traagheid van de luiaard kan ook voor beleggers zeer nuttig zijn. Heel wat beleggers laten zich overtuigen door de spanning van snel en veel handelen. Amateurs die proberen te daytraden zijn vaak weinig succesvol. Ze moeten het namelijk opnemen tegen veel grotere roofdieren: professionele handelaars, hedgefondsen, flitshandelaars en emotieloze algoritmes met schier onbeperkte rekenkracht. De amateurs kunnen misschien nu en dan wel eens winnen maar het blijft fundamenteel een ongelijke strijd.

De luiaard-belegger aanvaardt zijn gebreken en maakt er zijn sterkte van: lekker rustig en onopvallend beleggen voor de lange termijn. Geen energie verspillen aan een ongelijk gevecht maar de grootste troefkaart van de beleggers uitspelen: de lange termijn. Hoe langer de termijn hoe groter de waarschijnlijkheid dat je geld kan verdienen op de financiële markten (zie kader).

De luiaard doet ook uitermate zijn best om niet op te vallen, zo laat hij zonder morren toe dat er algen op zijn vacht groeien. Deze algen zorgen ervoor dat onze kleine vriend in het regenwoud nog minder opvalt door een natuurlijke camouflage. Negeer als belegger dan ook de luid roepende specialisten die staan te poppelen om hun inzichten te verkondigen. Veel van de grootste beleggers zoals Buffett, Soros,… staan er juist om bekend dat ze hun zaken discreet regelen om geen onnodige aandacht te trekken. Ook holdings zoals Sofina, vroeger zelf gekend als de schone slaapsters, staan bekend om hun haast legendarische discretie, het is dan ook geen toeval dat ze uitstekende returns kunnen voorleggen.

Slecht zien en horen

De luiaard ziet slecht en hoort door zijn kleine oren vrij weinig. Dit maakt hij echter goed door zijn tastzin en geweldige reukvermogen. Nu hoor ik u terecht denken: dit lijkt me niet echt een voordeel voor een belegger.

Toch kunnen beleggers hier iets van leren, tegenwoordig leven we in een informatiemaatschappij waarin we constant bestookt worden met data en beelden. De vraag is echter wat draagt dit echt bij? In veel gevallen gaat het eerder om ruis dan om bruikbare data. Kijk maar eens naar nieuwszenders die de beurs volgen, aan de lopende band zie je data en koersen voorbijvliegen. De beurscommentatoren schreeuwen om de beurt zo luid mogelijk hun adviezen uit. Veel beleggers worden helemaal verward door deze enorme toevloed aan informatie maar kunnen er weinig mee aanvangen. Daarom kan het geen kwaad de waan van de dag zoveel mogelijk te laten voor wat het is. Ook het constant bekijken van de prestaties van je portfolio geeft de meeste beleggers enkel onnodige stress. Een belegger doet er goed aan een goede reukzin te ontwikkelen waarmee hij het verschil kan maken tussen ruis en nuttige informatie. Wees dus selectief blind en vermijd alle informatiebronnen die aan de lopende band lege content uitspuwen, bekijk je prestaties ook niet constant maar eerder nu en dan op vaste tijdstippen.

Traag verteren en alles opnemen.

De luiaard heeft een zeer traag metabolisme, dit komt omdat een groot deel van zijn dieet bestaat uit harde bladeren. Hier kan hij weinig energie uit opnemen en dit verteert ook zeer langzaam. Ook hier kan de beleggers iets uit leren: handel niet te snel. Neem informatie rustig op en denk er enkele malen over na. Veel beleggers hebben de neiging om te willen handelen, doen geeft ons het gevoel dat we de zaken onder controle hebben, maar niets is minder waar. Dus denk als een luiaard, je hebt weinig energie dus kan je maar beter goed nadenken en een plan hebben eer je handelt.

Bovendien heeft de luiaard nog een uniek kenmerk, hij kan zijn hoofd 270° draaien waardoor hij als het ware ogen op zijn achterhoofd heeft. Als mensen en beleggers hebben we de neiging op zoek te gaan naar informatie die onze mening bevestigd en negeren we hetgeen onze visie tegenspreek. Dit noemen we in behavioral finance de ‘confirmation bias’, het bewust opzoeken van bevestiging. Doe als de luiaard en bekijk de dingen eens vanuit een andere hoek. Maak bijvoorbeeld een lijst met alle pro’s die je kan bedenken om een beleggingsbeslissing te nemen maar doe hetzelfde met de contra’s. Ga dan na of je stelling nog steeds overeind blijft na deze controle en zoek ook naar analyses die jouw visie tegenspreken.

Blijven volhouden.

Die wonderlijke luiaard is misschien niet snel, maar het is wel een absolute volhouder en dat mag je zeer letterlijk nemen. Een luiaard beschikt over lange kromme klauwen die hij als een soort haken rond takken kan hangen zonder energie te moeten gebruiken. Deze wonderlijke dieren kunnen zelfs lange tijd onderstoven hangen zonder hier ook maar een beetje last van te hebben. Dit komt onder meer omdat hun organen vast zitten tegen hun ribben, ze zijn dus zeer letterlijk niet snel door elkaar geschud. Hoe anders dan beleggers en financiële markten, mister market laat zich vaak door het minste en geinigste door elkaar schudden.

Beleggers kunnen hier iets uit leren, want ook wat betreft beleggen is volhouden essentieel: volhouden aan je plan, volhouden doorheen de jaren, volhouden bij dalingen,… Leer dus van die luiaard maak je plan, slaag je klauwen uit en laat je niet door elkaar schudden. Veel beleggers proberen ook nog steeds de markt te voorspellen en te timen maar hier geld het oude gezegd: time in the market beats timing the market. Als je bovendien de beste dagen mist heeft dit enorme gevolgen voor je returns. Wees een luiaard, blijf rustig zitten en trek je de capriolen van de markt niet aan.

Denk aan de kleintjes.

Wanneer men dierenmetaforen gebruikt op de beurs valt het op dat succesvolle beleggers vaak als carnivoren weergegeven worden die met de beste bloederige stukjes vlees gaan lopen. Onze vriend de luiaard eet voornamelijk bladeren maar ook ander klein grut zoals insecten, vogeleieren, hagedissen,… Kortom hij kan rondkomen met de kleinere prooien en hier voldoende energie uit halen aangezien hij er zo weinig verbruikt. Voor kleine beleggers zit hier ook een les in: kijk zeker ook naar de kleinere prooien. Grote beleggers kunnen niet vlot beleggen in small caps vanwege hun eigen grootte. Hierdoor laten ze deze liggen voor anderen.

Kleine beleggers hebben vaak een Calimero-complex. Het is echter belangrijk te beseffen dat klein zijn ook zijn voordelen kan hebben. Het is voor een kleine belegger makkelijker een positie in te nemen die impact heeft op zijn portefeuille. Bovendien kan hij makkelijker investeren in kleinere aandelen die grote beleggers moeten laten liggen, omdat ze te klein zijn en omdat hun handelen de prijs te fel zou verstoren.

Besluit: wees wat meer een luiaard.

Markten en beleggers worden nog vaak beschreven met dierenmetaforen. Daarbij ligt de nadruk op de grote gewelddadige jagers en het idee van domineren en heersen. Ik zou echter stellen dat we, zeker als kleine belegger, beter traag en bewust proberen te beleggen. De luiaard is misschien niet het hipste, meest indrukwekkende dier maar we kunnen er veel van leren. Neem dus rustig je tijd terwijl iedereen zich druk maakt, negeer de overvloed aan ruis en doe op je gemak je ding als kleine trage belegger.